Gegevensbeschermingsautoriteiten houden nieuwe smartglasses in het vizier

Nieuwe 'stories' smartglasses van Ray-Ban en Facebook: privacybezwaren?

Facebook lanceerde op 9 september 2021 in samenwerking met brillenmerk Ray-Ban een eerste generatie slimme zonnebril (smartglasses) waar gebruikers muziek mee kunnen luisteren, kunnen bellen, en foto’s en video’s mee kunnen maken via twee bijna onzichtbare camera’s. Ondertussen hebben de Ierse en Italiaanse toezichthoudende autoriteiten hierover enkele bezorgdheden geuit. Wij lichten hieronder kort toe.

Wat zijn smartglasses?

De Ray-Ban Stories ziet eruit als een normale zonnebril, maar schijn bedriegt. Er zijn twee camera’s verwerkt in het frame van de zonnebril waarmee de gebruiker foto’s of video’s (van maximaal 30 seconden) kan maken. In de beentjes van de zonnebril zitten de batterijen verwerkt (die het een dag zouden moeten kunnen uithouden). De zonnebril kan worden bediend met een knop op één van de beentjes of door middel van spraakcommando’s.

De gemaakte foto’s of video’s worden gesynchroniseerd met een nieuwe app, namelijk Facebook View. Via de app Facebook View kunnen de beelden vervolgens worden gedeeld op verschillende sociale netwerken.

In de EU is de Ray-Ban Stories voorlopig enkel in Italië beschikbaar. De slimme zonnebril is nog niet nog niet verkrijgbaar in België.

Mogelijke privacybezwaren smartglass

Ray-ban stories vergeleken met de Google Glass uit 2012

De Ray-Ban Stories doet enigszins ook denken aan de Google Glass uit 2012. Dat was een soort bril met één camera en een beeldscherm dat op het hoofd gedragen werd (een head-mounted display). De Google Glass uit 2012 was bedoeld voor de consumentenmarkt. Ondertussen heeft Google een versie voor de zakelijke markt ontwikkeld. Los van de privacybezwaren bleek de interesse beperkt en kwam de Google Glass niet op de markt in België.   

De Ray-Ban Stories van Facebook en de Google Glass uit 2012 zijn echter niet helemaal vergelijkbaar met elkaar. In tegenstelling tot de Google Glass, ziet de Ray-Ban Stories er op het eerste zicht uit als een normale zonnebril en heeft de Ray-Ban Stories twee camera’s in plaats van één. Hierdoor zou de slimme zonnebril 3D-beelden kunnen maken. Daarnaast heeft de Ray-Ban Stories ook geen head-mounted display zoals de Google Glass. Dat head-mounted display werd destijds beschouwd als een gevaar voor de verkeersveiligheid.

Beelden maken zonder toestemming?

Doordat er twee camera’s in het frame van de slimme zonnebril zijn verwerkt, is het eenvoudig om foto’s en video’s te maken zonder dat de gefotografeerde of gefilmde persoon hiervan op de hoogte is. Betekent dit dan een inbreuk op het recht op afbeelding?

Recht op afbeelding

Het recht op afbeelding bestaat uit twee luiken. Enerzijds moet de gefotografeerde of gefilmde persoon in principe toestemming geven voor het maken van die beelden, en anderzijds moet die persoon toestemming geven om deze beelden te delen, bijvoorbeeld via sociale netwerken (zie artikel XI.174 van het Wetboek van economisch recht).

De toestemming onder het eerste luik, namelijk voor het maken van beelden, kan impliciet zijn. Een gefotografeerde of gefilmde persoon kan impliciet toestemmen door bijvoorbeeld te poseren voor de camera. Maar indien de camera er niet uit ziet zoals een camera, maar wel als een zonnebril, in welke mate kan er dan impliciete toestemming worden afgeleid voor het maken van beelden, laat staan het delen ervan op sociale netwerken?

Wat zeggen de autoriteiten?

Facebook is zich echter bewust van de mogelijke privacybezwaren en verwijst hiervoor door naar de Ray-Ban Stories privacy microsite. Op deze website wordt onder andere toegelicht dat er een indicatorlampje op het frame gaat branden van zodra de camera’s worden geactiveerd.

Bezwaar van Ierse en Italliaanse GBA

Wat zijn dan de privacybezwaren van de Ierse en Italiaanse toezichthoudende autoriteiten? De Ierse toezichthoudende autoriteit (nl. de leidende toezichthoudende autoriteit) stelt dat ook andere apparaten zoals smartphones anderen kunnen fotograferen of filmen, maar dan is in principe de smartphone zichtbaar gericht bij het maken van beelden (tenzij dat stiekem gebeurt natuurlijk). Dat is anders bij een slimme zonnebril. Het indicatorlampje is bedoeld om anderen te informeren over het activeren van de camera’s, maar de toezichthoudende autoriteiten stellen dat het indicatorlampje te klein zou zijn.

Daarnaast stellen de toezichthoudende autoriteiten ook dat Facebook niet voldoende heeft getest of het indicatorlampje geschikt is om het doel te bereiken. Het doel is namelijk dat anderen weten wat de betekenis is van het indicatorlampje en dus dat zij weten dat ze mogelijks worden gefotografeerd of gefilmd als het indicatorlampje brandt. Daarom roepen de toezichthoudende autoriteiten Facebook op om een informatiecampagne te organiseren om het publiek hierover te informeren.

Smartglasses en privacy: wat brengt de toekomst?

Lopen we binnenkort niet alleen rond met een smartphone en een smartwatch, maar ook met smartglasses? Hoewel er bijna tien jaar geleden nog relatief weinig interesse was in de Google Glass, is er vandaag misschien meer interessein slimme wearables.

Als de Ray-Ban Stories een verkoopsucces zou worden, dan stelt zich ook de vraag hoe een tweede generatie van slimme zonnebrillen eruit zou kunnen zien.

• Zou er misschien een head-mounted display kunnen worden toegevoegd zoals bij de Google Glass uit 2012? Doordat Facebook ook eigenaar is van het VR-bedrijf Oculus, heeft Facebook hier misschien wel de nodige technologie voor in huis.
• Zou de Facebook View app misschien op basis van automatische gezichtsherkenning het Facebook-profiel kunnen koppelen aan de gefotografeerde of gefilmde persoon? En zouden Facebook-gebruikers zich daar dan tegen kunnen verzetten?

De Ierse en Italiaanse toezichthoudende autoriteit verbieden de slimme zonnebril (nog) niet, maar houden de ontwikkelingen wel in het vizier. Voorlopig is de slimme zonnebril van Facebook in de EU enkel gelanceerd in Italië, maar de vraag is hoe de andere toezichthoudende autoriteiten zullen reageren indien de Ray-Ban Stories wijdverspreid wordt gelanceerd.

Timelex law firm

Timelex is een toonaangevend niche-advocatenkantoor gespecialiseerd in de juridische aspecten van informatietechnologie (IT), privacy & gegevensbescherming (GDPR), intellectuele eigendom, en media en elektronische communicatie. Elke dag streven we ernaar om recht en innovatie met elkaar te matchen.

Heeft u een specifieke vraag of wenst u ondersteuning? Wij helpen u graag. Neemt u in dat geval contact op met een Timelex-advocaat.